راهنمای سفارش طراحی سایت و فروشگاه اینترنتی
اینکه در مورد نحوهٔ سفارش طراحی سایت یا سفارش فروشگاه اینترنتی کنجکاو هستید، نشانهٔ بسیار خوبی است. چون معلوم می‌کند که یا به راه‌اندازی یک کسب و کار جدید فکر میکنید، یا بیزنس فعلی‌تان نیاز به یک هُل اضافه دارد یا کسب و کار جاافتاده‌ای هستید که به یک وبسایت درست و درمان نیاز دارد تا میزان سودآوری و دامنهٔ فعالیت‌هایش را به یک سطح تازه‌ای ارتقا بدهد. پس با این مطلب همراه باشید تا به شما بگوییم برای سفارش طراحی سایت از کجا شروع کنید و روی چه نکاتی حساسیت داشته باشید.
سفارش طراحی سایت را به چه کسی بدهیم؟
سفارش طراحی سایت، مادامی که یک آدم کاردان، یک تیم حرفه‌ای و یا یک شرکت قابل اعتماد را سراغ داشته باشید، به خودی خود کار چندان پیچیده‌ای نیست. اما این وسط یکسری عوامل هستند که ماجرا را حسابی پیچیده می‌کنند:
- برای وبسایتمان به چه میزان بودجه‌ای نیاز داریم؟
- وبسایت ما دقیقا به چه امکانات و ابزارهایی نیاز دارد؟
- از افراد یا شرکت‌های حرفه‌ای انتظار چه خدماتی را داشته باشیم؟
هر سهٔ این موارد، عمیقا به یکدیگر متصلند و خیلی بی‌تعارف، تصمیم درست در مورد آنها، روی سرنوشت کسب و کار و کیفیت و زمان دستیابی به اهدافتان تاثیر می‌گذارند. بنابراین به شدت مهم است که هر فرد یا شرکتی که طرف حسابمان بود، بتواند اول نقش یک مشاور باتجربه و دلسوز را ایفا کند و بعد از اینکه کاملا با زیر و بم کاسبی و خواسته‌های شما آشنا شد، به دنبال بستن قرارداد باشد.
به طور کلی دو گونهٔ خاص هستند که سفارش طراحی سایت می‌گیرند.
- آژانس‌ها و شرکت‌های طراحی سایت (پیمان‌کارهای شرکتی)
- افراد یا فری‌لنس‌های متخصص (پیمان‌کارهای انفرادی)
این افراد یا شرکت‌ها یا بهتر است بگوییم پیمان‌کاران طراحی سایت، معمولا یکی از سه گزینهٔ زیر را در برابرتان قرار می‌دهند:
- طراحی سایت با وردپرس (هزینهٔ کمتر با کارایی و انعطاف مطلوب)
- طراحی سایت با قالب‌های آماده (هزینهٔ کمتر با کارایی مطلوب و انعطاف متوسط)
- طراحی سایت اختصاصی (هزینهٔ بیشتر با کارایی و انعطاف بالاتر و امکانات پیچیده‌تر)
هرکدام از این گزینه‌ها نقاط قوت و ضعف خودشان را دارند که در مطلب راهنمای جامع ساخت وبسایت به آنها اشاره کرده‌ایم و در ادامهٔ این مقاله هم اشاراتی به مزایا و معایب هرکدام خواهیم کرد. اما ببینیم که پروسهٔ سفارش طراحی سایت یا فروشگاه اینترنتی از کجا شروع می‌شود و معمولا دارای چه مراحلی است؟
مراحل سفارش طراحی سایت چه هستند؟
روال کار ادوار برای دریافت سفارش طراحی سایت در مراحل زیر خلاصه می‌شود. با این حال، بسیاری از شرکت‌های فعال در این حوزه، کمابیش از فرایندی شبیه به این استفاده می‌کنند.
- برگزاری جلسهٔ مشاوره و ارزیابی خواسته‌ها و نیازهای کارفرما
- انتخاب بهترین شیوهٔ طراحی سایت، صدور پیش‌فاکتور و تنظیم قرارداد
- نمونه‌سازی اولیه و طراحی صفحهٔ اصلی برای بررسی و تأیید کارفرما
- شروع کدنویسی و طراحی صفحات و امکانات مختلف وبسایت
- تست و عیب‌یابی سایت و تغییر جزئیات در صورت لزوم
- راه‌اندازی و تحویل سایت به کارفرما و انجام آموزش‌های مربوطه
مشاوره، ارزیابی و تنظیم قرارداد
در بین موارد بالا، مراحل اول و دوم از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند و یک گفتگوی موشکافانه می‌طلبند. گفتگویی که بین کارفرما و تیم فنی و طراحی ادوار شکل می‌گیرد و قرار است تکلیف مراحل بعدی را روشن کند. خیالتان راحت که ورود به جلسهٔ مشاوره، هیچ قیدی برای بستن قرارداد ایجاد نمی‌کند. یعنی این حق کارفرماست که یک جلسهٔ مشاوره و ارزیابی رایگان بگیرد و در این بین، با شرکت پیمانکار و فرد یا افراد مجموعهٔ مورد نظر آشنا شود.
و مطمئن باشید که این آشنایی با پیمانکار، بیش از آن چیزی که تصور میکنید اهمیت دارد. چون کل این پروسه، از سفارش طراحی تا درخواست یکسری خدمات مثل بهینه‌سازی وبسایت (SEO)، تولید محتوا، تبلیغ در گوگل، بازاریابی دیجیتال و غیره، عملا یک همکاری دوطرفه و مدت‌دار است. بنابراین مهم است که کارفرما شنونده، سوال‌کننده و تحلیل‌‌‌گر خوبی باشد و برمبنای صداقت کامل و منفعت متقابل، یک ارتباط حرفه‌ای و سازنده را با کارفرما برقرار کند. به نحوی که صرفاً به تحویل خشک و خالی سایت و جوش دادن معامله بسنده نکرده و عمیقاً به فکر پیشرفت و رونق کسب و کار مشتری باشد.
پس تأکید می‌کنیم که نسبت به جلسه (یا جلسات) مشاوره حساسیت زیادی داشته باشید، نسبت به پیمانکار خود شناخت پیدا کنید و از دریافت هرگونه راهنمایی فنی و غیرفنی دریغ نکنید. بالاخره صحبت چندمیلیون پول و موفقیت بیزنس‌تان است و قضیه جدی‌تر از این حرف‌هاست که بخواهیم عجله کنیم یا چیزی را از قلم بندازیم.
ایده‌هایتان را آزادانه مطرح کنید
باقی مراحلی که در بخش قبلی اشاره کردیم، از نمونه‌سازی اولیه (Prototyping) و نظرخواهی از کارفرما تا راه‌اندازی و تحویل سایت، بحث فنی ماجرا هستند و در این مقاله نیازی به توضیح و شرح جزئيات ندارند. در ضمن، در هر مرحله از انجام کار، مواقعی هست که تیم فنی یا گرافیست‌های ادوار با کارفرما تماس می‌گیرند تا نظرات و بازخورد‌هایی رد و بدل شود و روال کدنویسی و طراحی، کاملا شفاف و مطابق با خواست کارفرما پیش برود.
در بخش پایانی مقاله، به یکسری نکات مهم در روند سفارش طراحی سایت اشاره می‌کنیم. اما اجازه بدهید پیش از رفتن به بخش بعدی، یک نکتهٔ بسیار مهم را یادآور شویم. آن هم اینکه:
از افراد یا شرکت‌هایی که پاسختان را با کندی و تأخیر زیاد می‌دهند به شدت دوری کنید! چون عین همین رفتار، در مراحل بعدی هم بارها می‌افتد و این پاسخگو نبودن در زمانیکه مشکلی برای سایت پیش آمده، بدجوری کلافه‌کننده است!
برای سفارش طراحی سایت چه انتخاب‌هایی داریم؟
گفتیم که پروسه سفارش طراحی سایت، از جلسهٔ مشاوره و ارزیابی آغاز می‌شود و در قدم دوم به انتخاب بهترین شیوهٔ طراحی سایت یا فروشگاه اینترنتی می‌رسد. این انتخاب بر اساس بودجهٔ مورد نظر مشتری، امکانات مورد نیاز، ماهیت بیزنس و چشم‌انداز رشد کسب و کار انجام می‌شود.
منظور از چشم‌انداز رشد اینست که فرض کنیم فروشگاه یا وبسایت شما، پتانسیل یک تغییر سایز جدی را دارد. مثلا ممکن است در یک بازهٔ یکی دو ساله (از زمان راه‌اندازی سایت) از ۵۰۰ کاربر روزانه به ۵۰۰۰ برسیم. اینجاست که باید دوراندیش باشیم و از همین امروز، یکسری امکانات و ظرفیت‌های مورد نیاز را در نظر بگیریم. مثلا سرویس میزبانی یا هاست قوی‌تری انتخاب کنیم یا از همین ابتدا، روی تکنولوژی و ابزارهای متفاوتی تمرکز کنیم. انتخاب‌هایی که ممکن است امروز خرج بیشتری روی دستمان بگذارند. اما در آینده‌ای نه‌چندان دور به شدت به کارمان می‌آیند و ما را از تغییر ساختار کلی سایت نجات می‌دهند.
سفارش طراحی سایت با وردپرس
یکی از ابزارهای معروف برای طراحی وبسایت، سیستم مدیریت محتوای (يا به اصطلاح CMS) معروفی به اسم وردپرس Wordpress است. سایت‌ساز قدرتمندی که احیاناً اسمش به گوشتان خورده و بسیاری از پیمان‌کارهای ایرانی با آن کار می‌کنند. این ابزار به خاطر قدمت طولانی، هزینهٔ پایین و امکانات مناسب، بیشترین سهم از بازار طراحی سایت را دارد و نزدیک به ۴۴ درصد از کل سایت‌های جهان با آن ساخته شده‌اند.
اگر برفرض بیزنس شما از جنس مجلات آنلاین باشد، یا حالت وبلاگی پررنگی داشته باشد، وردپرس انتخاب بسیار ایده‌آلی است. و در کل برای کسب و کارهای جمع و جور جواب می‌دهد و از نظر هزینه، خم به ابروی کارفرما نمی‌آورد. حتی این قابلیت را دارد که در صورت لزوم، یک فروشگاه اینترنتی هم به سایت‌تان اضافه کنید.
باوجودیکه سیستم مدیریت محتوای وردپرس به طور تخصصی، برای فروشگاه‌داری طراحی نشده، آنقدر منعطف و پرامکانات است که می‌تواند گزینهٔ خوبی برای کسب و کار شما باشد. مگر اینکه کاربردها و امکانات خاصی مورد نیاز باشد یا ظاهر خیلی یونیک و متفاوتی برای وبسایت یا فروشگاهتان مد نظر داشته باشید.
سفارش طراحی سایت با سایت‌سازها یا قالب‌های آماده
سایر سایت‌سازها و قالب‌های آماده هم چیزی شبیه به وردپرس هستند. یعنی آنها هم سیستم مدیریت محتوا محسوب می‌شوند. با این تفاوت که توسط تیمی از برنامه‌نویسان و طراحان ساخته شده‌اند. اینجا نمی‌توانیم تبلیغ یکی از نمونه‌های متعدد ایرانی را بکنیم یا حتی قالب‌های ساخته‌شده توسط ادوار را بهترین و کامل‌ترین بدانیم. این ادعایی است که خیلی از شرکت‌ها مطرح می‌کنند و راستش را بخواهید، راستی‌آزمایی ساده‌ای ندارد.
سایت‌های آماده خیلی سریع به مشتری تحویل داده می‌شوند و معمولاً به‌صرفه و اقتصادی هستند. اینکه کیفیت‌شان در چه حد است و چه امکانات و محدودیت‌هایی دارند، بین شرکت X با Y متفاوت است. اما در بین شرکت‌ها و پیمان‌کاران و حتی فری‌لنسرهای موجود، نمونه‌های خوبی هستند که می‌توانند از اکثر نیازهای سایت یا فروشگاه اینترنتی شما را برآورده کنند.
حتی بعضی از این سایت‌ها و قالب‌های آماده، به گونه‌ای طراحی شده‌اند که مشکل عدم انعطاف و محدودیت در ایجاد تغییرات (یکی از معضلات استفاده از قالب‌های آماده!) برطرف کرده‌اند و روی هم رفته، گزینهٔ بدربخوری و جذابی به شمار می‌روند. دو سایت‌ساز Wix و Weebly نمونه‌های خارجی این قبیل ابزارها هستند که بسیار سرراست و بی‌دردسرند و برای کسب و کارهای کوچک و برخی از انواع بیزنس‌ها جواب می‌دهند. منتها قیمت تند و تیزی برای کاربران ایرانی دارند و همین قضیه، رونق نمونه‌های داخلی را بیشتر کرده است.
سفارش طراحی سایت اختصاصی
با وجودی که دو مورد قبل، یعنی طراحی سایت با وردپرس یا سفارش قالب‌های آماده، به قیمت‌های پایین و امکانات کافی و کارراه‌اندازشان معروفند، سفارش اختصاصی وبسایت یا فروشگاه هم طرفداران خاص خودش را دارد. عدهٔ زیادی از این طرفداران، کسب و کارهایی هستند که قبلا با مشکلات قالب‌های آماده و CMSها مواجه شده‌اند و دیگر حاضر به ریسک نیستند.
نکته: وبسایت «اختصاصی» به معنای سایت یا فروشگاهی است که از صفر طراحی و کدنویسی می‌شود. بدین ترتیب، دست تیم طراح و برنامه‌نویس، برای پیاده کردن نیازهای مشتری بازتر است.
این به معنی مشکل‌دار بودن تمام قالب‌های آماده و CMSها نیست و این ابزارها با گذشت زمان بهتر می‌شوند. اما ترجیح این گروه از کارفرمایان هم چندان بی‌حکمت نیست. سفارش طراحی سایت اختصاصی، از نظر هزینه معمولاً گرانتر است. اما از نظر انعطاف در طراحی داشتن ظاهر و ساختار منحصربفرد، اوضاع بهتری دارند.
از همه مهمتر، کارایی و سرعت بالا آمدن سایت‌های اختصاصی، از آماده‌ها و CMSها بیشتر است. گوگل و سایر موتورهای جستجو هم، به وبسایت‌های سریع‌تر عنایت بیشتری دارند. عاملی که در کنار سایر مزایا، کسب‌و‌کارهای بزرگ را به استفاده از این قبیل سایت‌ها قانع می‌کند. البته نباید گمان کنیم که قیمت این سایت‌ها، برای بیزنس‌های کوچک تخیلی و دست‌نیافتنی است.
چون برخی از تیم‌ها و شرکت‌های باتجربه، همه چیز را برمبنای اولویت‌های مشتری پیش می‌برند و خرج‌های اضافه نمی‌تراشند. در ادامه به یک سری نکات اشاره می‌کنیم که بد نیست پیش از سفارش طراحی سایت، مروری بر آنها داشته باشید.
سفارش سایت بدون مشاوره ممنوع!
فری‌لنسرها یا شرکت‌هایی که در بازار طراحی وبسایت، سابقه‌ای دارند و استخوانی ترکانده و در یک کلام تبدیل به برند شده‌اند، هیچوقت اعتبارشان را با ندادن اطلاعات دقیق یا ترغیب بیش از حد مشتری به یک قرارداد نه چندان شفاف و چفت و بست‌دار، زیر سوال نمی‌برند.
یادمان باشد که یک پیمانکار حرفه‌ای، کارفرما را راهنمایی می‌کند، زیر و بم ماجرا را توضیح می‌دهد، چیزی شبیه به پیش‌فاکتور صادر می‌کند و در نهایت ریش و قیچی را به خود مشتری می‌سپارد. و دقیقا همین‌جاست که تعداد پیمان‌کاران معتبر و قابل اعتماد، به شدت ریزش می‌کند.
مراقب وقت و سرمایهٔ خود باشید!
اینکه بازار طراحی سایت، به یک بازار رقابتی تبدیل شده از خیلی جهات اتفاق خوبی است. چون رقابت سطح کیفی را بالا می‌برد و موجب رشد آن صنعت یا حرفهٔ خاص می‌شود. اما از آنطرف، یک بازار پررقابت، جولانگاه پیمان‌کاران نه چندان متخصص است که می‌خواهند به هر ترفندی (معمولا با پیشنهادات خیلی ارزان!) مشتری جذب کنند و سفارش بگیرند.
که این کار را هم می‌کنند و کارفرما با دیدن قیمت‌های ارزان و نمونه‌های رنگ و وارنگ و وعدهٔ تحویل دو روزهٔ سایت، زانوهایش شل می‌شود و با لبخند رضایت، کارت بانکی‌اش را در می‌آورد! غافل از اینکه مدتی بعد، این رضایت با اوقات‌تلخی جایگزین می‌شود و صاحب بیزنس، مطمئن می‌شود که یک جای کار می‌لنگد.
نه وبسایت بازدید و ترافیک جالبی دارد، نه فروش محصولات تکان خاصی خورده است و نه در جستجو‌های گوگل، اثری از آثار سایتش هست! یک سناریوی تکراری که ما و سایر فعالان این حوزه، بیشتر از هرچیزی به چشم دیده‌ایم و وصفش را از مراجعین و مشتریانی که خوشبختانه گذرشان به ما افتاده است به وفور شنیده‌ام.
باید بپذیریم که طراحی سایت یا فروشگاه اینترنتی، با وجود تمام قالب‌ها و ابزارهای آماده و میانبرهای موجود، یک کار کاملا تخصصیست. کاری که اگر به اهل فن واگذار نکنیم و از بیخ و بن، براساس نیازهای بیزنس طراحی نشود، مصداق بارز این بیت است که می‌گوید:
خشت اول گر نهد معمار کج، تا ثریا می‌رود دیوار کج!
یک نسخه برای همه جواب نمی‌دهد!
قالب‌های آماده برای شروع کار مناسب و سرراستند و ما آنها را به برخی از مشتریانمان توصیه می‌کنیم (آنهایی که نیازهای ساده و نه چندان پیچیده‌ای دارند.) و در صورت تمایل آنها، سایتشان را با قالب‌های وردپرسی و آماده می‌نویسیم. اما تردید نکنید که طراحی یک وبسایت حرفه‌ای و انعطاف‌پذیر، چیزی بیش از اینها می‌طلبد و هر کسب و کاری، نیازها و مقتضیات خودش را دارد.
یعنی اگر ساختار و متعلقات سایت، با اهداف و کسب و کار بخصوص شما همخوانی نداشته باشد، بازدهی جالبی نخواهد داشت و بعدها منجر به دوباره‌کاری می‌شود. یا در یک سناریوی بدتر، ابزارهای لازم را در اختیارتان نمی‌گذارد (مثلاً مانند بسیاری از قالب‌های آماده، سیستم فیلتر و دسته‌بندی محصولاتش ضعیف است!). مشتری به را یکی پس از دیگری به وبسایت‌های قوی‌تر و جذابتر هدایت می‌کند!
دست آخر، ما می‌مانیم و کلی وقت و سرمایهٔ هدر رفته و ایمیل‌ها و پیغام‌هایی که پیمانکار، کم‌کم یکی در میان به آنها جواب می‌دهد و رابطه‌ای که هرروز سردتر و تیره‌تر می‌شود! تا باشد که دفعهٔ بعد، به وقت سفارش طراحی سایت، سخت‌گیری بیشتری به خرج بدهیم و با مطالعه و چشم و گوش بازتری پای میز مذاکره بنشینیم. در مطلب قیمت طراحی سایت به صورت حدودی به هزینه‌های ضروری و عوامل موثر بر قیمت اشاره کرده‌ایم.
نه خیلی ارزان، نه خیلی گران!
این وسط عده‌ای از پیمان‌کاران و شرکت‌های طراحی سایت (و فری‌لنسرهای باتجربه)، مشاوره و راهنمایی صادقانه را از کارفرما دریغ نمی‌کنند. اما مبلغ دستمزدشان به قدری بالاست که با بضاعت بیزنس‌های کوچک و متوسط (بخش پرجمعیت بازار طراحی سایت) همخوانی ندارد و سپردن کار به آنها، چیزی در مایه‌های ورشکستگی است!
آیا نمی‌شود به جای سایت از شبکه‌های اجتماعی استفاده کنیم؟
شاید شما هم به این فکر کرده باشید:
“اصلا از کجا معلوم که داشتن سایت به دردسرهایش می‌ارزد؟ ” یا “بهتر نیست که یک صفحهٔ اینستاگرامی راه بندازیم و یک ادمین استخدام کنیم و تمام؟ ”
البته که این قبیل سوالات کاملاً منطقی هستند. برای همین همیشه توصیه می‌کنیم، بدون گفتگو با پیمانکار و دریافت اطلاعات لازم، نباید تصمیم گرفت. طبیعتاً تیم طراحی سایت در آژانس ادوار، باید به این سوال، یک پاسخ مثبت قاطع بدهد و از اضافه شدن مشتریان جدید استقبال کند.
اما مواردی هم بوده که بعد از مشاوره و ارزیابی کسب و کار مورد نظر، و با وجود آمادگی کارفرما برای سفارش سایت، تصمیم دیگری گرفته‌ایم. یعنی به او توصیه شده که فعلا هزینه و تمرکزش را روی سایر کانال‌های فروش و سایر ابزارهای دیجیتال مارکتینگ (مثل شبکه‌های اجتماعی) بگذارد تا از بابت هزینه‌های اضافی آسوده‌خاطر باشد و در همین حین، با پروسهٔ همکاری با تیم ادوار یا سایر پیمان‌کاران آینده، آشنایی بیشتری پیدا کند.
بنابراین اگر هنوز مطمئن نیستید که کسب و کارتان، دقیقا به چه ابزارهایی نیاز دارد و لازم است که چه بودجه‌ای برای سفارش سایت کنار بگذارید، با ما تماس بگیرید و به صورت رایگان مشاوره کنید. درضمن بد نیست که مروری هم بر مطلب راهنمای جامع ساخت وبسایت داشته باشید.
عقل مشتری به چشمش است!
پیش از هرگونه سفارش طراحی سایت، نمونه‌کارهای پیمانکار ببینید و از باسلیقه بودنش مطمئن شوید. در تأثیر یک وبسایت جذاب و خوش‌ساخت، قدرتی هست که نمی‌شود آنرا دست‌کم گرفت. سردر کسب و کار یا ویترین فروشگاه اینترنتی شما، باید در همان چندثانیهٔ اول، نظر کاربران و مشتریان بالقوه را جلب کند و در ذوقشان نزند.
بنابراین فوق‌العاده مهم است که طراحی وبسایت، حساب‌شده و چشم‌نواز باشد. نه مثل خیلی از وبسایت‌ها (و متأسفانه سایت‌های ایرانی) از شلوغی و درهم و برهمی، آدم را یاد راهروهای شلوغ بازار بندازد یا از ازدیاد شکل‌ها و باکس‌ها و متن‌های رنگ و وارنگ، شبیه به میدان تره‌بار به نظر می‌رسند!
سخن آخر
امیدواریم که نکات گفته شده، برایتان کارساز و مفید واقع شوند و بتوانید با اطلاعات و آگاهی بیشتری نسبت به سفارش طراحی سایت اقدام کنید. از پیمانکار خود، انتظار شفافیت کامل داشته باشید و در تمام مراحل این همکاری، دریافت اطلاعات و راهنمایی‌های لازم را حق خودتان بدانید. دنیا را چه دیدید؟ شاید زودتر از آنچه فکر میکنید، آدرس وبسایت شما یکی از نتایج اول گوگل باشد.
در بحث پیرامون این مقاله شرکت کنید!